Mauaji ya Floyd na vitendo vya kikatili vya Polisi wa Marekani yanaashiria nini?

Matatizo ya akili yanahangaisha maelfu ya mamilioni ya watu katika kila sehemu ya dunia na yana matokeo mabaya juu ya maisha ya watu. Hofu moyoni ni miongoni mwa vichocheo vikubwa vinayoleta matatizo hayo duniani pote.

Tumesikia kuhusu tukio la Mmarekani mweusi George Floyd alivyotendewa na Polisi ya Minneapolis, Marekani. Floyd (46) ambaye alikuwa mfanyakazi wa mgahawa mmoja nchini humo aliuawa na Afisa wa Polisi baada ya kukamatwa na kukandamizwa ardhini na askari katika eneo la shingo hali iliyomfanya apoteze fahamu hatimaye kufariki dunia baada ya kufikishwa hospitali.

Kifo cha askari huyo kinazidisha mkururu wa matukio ya Wamarekani Weusi katika taifa hilo kuuawa na Maafisa wa Polisi.

Umoja wa Mataifa (UN) kupitia kwa Mkurugenzi wa Masuala ya Haki Michelle Bachelet umezitaka mamlaka nchini humo kuchukua hatua stahiki na kuzuia mauaji ya Wamarekani Weusi wasio na silaha.

Taarifa kutoka nchini humo zinasema maofisa waliofanya unyama huo Jumatatu ya Mei 25, 2020 wamefukuzwa kazi.

Shirika la Ujasusi la Marekani FBI limeanzisha uchunguzi kuhusu tukio hilo. Mwanasheria mkuu wa Minnesota Erica MacDonald katika taarifa yake ya pamoja na ile ya FBI iliyotolewa na Rainer Drolshagen imesema uchunguzi wa tukio hilo umepewa kipaumbele.

Mkuu wa Jeshi la Polisi la Minneapolis Medaria Arradondo aliomba radhi kwa ndugu, jamaa na marafiki baada ya kifo cha Floyd.

Hakika juma la mwisho la mwezi Mei 2020 lilikuwa juma la machungu na giza kwa watu wenye ngozi nyeusi na wanaharakati bila kujali rangi zao duniani kote kwani tukio hilo limezusha hasira.

Binafsi nimeona ni vema tukazama kwa kina kuliangalia suala hili la Askari Polisi Weupe wa Marekani sababu zipi zimekuwa zikiwafanya kutenda unyama huo kwa watu wenye ngozi nyeusi? Je ni matatizo ya akili ya askari hao au ni makosa ya weusi wenyewe? 

Jarida la Lancet la nchini Marekani Julai 28, 2018 lilichapisha utafiti wake kuwa Polisi nchini Marekani huwaua Wamarekani Weusi zaidi ya 300 kila mwaka nchini humo. Hatua hiyo imekuwa ikizidisha hali ya wasiwasi kwa Wamarekani Weusi hivyo mdodoro wa afya ya akili huwapata waathirika wa visa hivyo hata kama sio moja kwa moja.

Katika chapisho hilo Jarida la Lancet lilitaka hatua za haraka zichukuliwe kunusuru afya ya akili ya Wamarekani Weusi nchini humo.

Mnamo mwaka 2014 aliuawa Mmarekani mweusi Michael Brown katika kitongoji cha St. Louis huko Ferguson, Missouri na kuanza kwa kile kinachofahamika sasa kama BLM yaani ‘Black Lives Matter’. Maandamano hayo yamekuwa maarufu.

Gazeti la Washington Post tangu Januari 1, 2015 hadi sasa limefuatilia na kuchapisha visa vya mauaji zaidi ya 5,000 yanayofanywa na Maafisa wa Polisi wakiwa kazini.

Aidha gazeti hilo linasema kuwa vifo hivyo vimekuwa kitisho kikubwa kutokana na asilimia 13 ya watu nchini Marekani ni Wamarekani Weusi wanaofikia milioni 42. Pia Washington Post linasema Watu wenye asili ya Kihispaniola (Latinos) wanaofikia milioni 39 nao pia wamekuwa wakiuawa na Maafisa wa Polisi. Idadi ya mauaji hayo imepindukia  na kuzidi Wamarekani weupe wanaofikia milioni 149 nchini humo.

Washington Post linasema Wamarekani weusi 30 katika kila milioni moja wamekuwa wakiuawa, Latinos 22 kila milioni moja, Wamarekani weupe 12 katika kila milioni moja na watu wengi wanne kila milioni moja wamekuwa wakiuawa na maafisa wa polisi.

Mwaka 2015 waliuawa watu 994, mwaka 2016 waliuawa 962,  mwaka 2017 waliuawa 986, mwaka 2018 waliuawa 992, mwaka 2019 waliuawa 1,110 na mwaka huu hadi sasa wameuawa watu 400. Kwa takwimu hizo hali hiyo imekuwa ikizidisha uhasama baina ya polisi wa kizungu na Wamarekani weusi pindi wanapokutana uso kwa uso.

Maeneo yanayoongoza kwa mauaji hayo nchini Marekani ni New Mexico, Alaska na Oklahoma. Taifa hilo tangu miaka ya 1900 limekuwa likionyesha unyama mkubwa kwa Wamarekani weusi hata kama hawana silaha kuliko kwa Wamarekani weupe.

Chanzo kimoja cha masuala ya sheria nchini Marekani kinasema Mmarekani mweusi mmoja kati ya 1,000 anatarajia kupoteza maisha akiwa mikononi mwa polisi, wastani ambao ni mara 2.5 kuliko Mmarekani mweupe atakaposhikwa na Maafisa wa Polisi.

Pia utafiti nchini humo uliofanywa na Mwanasayansi ya Jamii Frank Edwards wa Chuo Kikuu cha Rutgers nchini Marekani umebaini kuwa Wamarekani weusi, Walatino wake kwa waume na watoto wamekuwa wakiuawa na maafisa wa Polisi kwa kiwango kikubwa kuliko wanavyofanyiwa weupe. Utafiti huo umetaja visa kadhaa vya polisi kati ya mwaka 2013-2018 miongoni ni Eric Garner, Tamir Rice and Freddie Gray.

Wanasayansi wanaendelea kuliangazia suala hilo kuwa sasa limekuwa tatizo la Kiafya zaidi katika jamii kuliko inavyodhaniwa. Pia sababu za mauaji hayo zinatajwa kuwa zinatokana na Wamarekani weusi kujihusisha kwa kiasi kikubwa na dawa za kulevya na matumizi ya silaha hivyo askari hao huona ni vema wakachukua jukumu moja tu la kuwamaliza.

Mnamo mwaka 2004 Taasisi ya Vera nchini Marekani ambayo imekuwa ikishughulisha na masuala ya Sheria ilibaini kuwa mtazamo wa Wamarekani weusi  dhidi ya Polisi umetokana na uzoefu walionao na pia uzoefu wa marafiki na familia zilizotendewa unyama huo hivyo hofu ndio huzidisha vitendo hivyo.

Aidha taasisi ya Cato/YouGov Survey mnamo mwaka 2016 ilibaini kuwa Wamarekani weusi wamekamatwa zaidi na kupewa kichapo na Maafisa wa Polisi kuliko Wamarekani weupe. Mara tano zaidi Mmarekani mweusi anatarajia kupewa mateso na Maafisa wa Polisi kutokana na ngozi yao.

Utafiti huo ulibaini pia Mmarekani mweusi amekuwa na wasiwasi zaidi wa vurugu dhidi ya Polisi kuliko kufanya kosa la vurugu. Historia ya maeneo husika kama Baltimore, Ferguson, Cleveland, Chicago, Milwaukee na sasa Minneapolis yamekuwa na vurugu kupitiliza zinazotokana na Maafisa wa Polisi hali ambayo imekuwa ikitia hofu zaidi kutokana na kuwatazama Freddie Gray au Laquan McDonald au Tamir Rice waliotendewa unyama na polisi.

Utafiti uliofanywa na NPR/Robert Wood Johnson Foundation mnamo mwaka 2017 ulibaini kuwa nusu ya Wamarekani weusi wanaposimamishwa na Polisi wamekuwa wakisimamishwa kwa ukali wa hali ya juu. Watu sita kati ya kumi wameonyesha hilo na hivyo kuona kuwa hawatendewi inavyopaswa. Utafiti huo umekielezea kisa kimoja cha Philando Castile aliuawa na Afisa wa Polisi licha ya kutii wito wa polisi hao.

Historia ya miaka mingi ya nyuma inaonyesha namna ambavyo Wamarekani hao weupe wanavyoshindwa kujiamini  kwani katika karne ya 19 na 20 Wamarekani weupe waliendelea kuwanyanyasa hata wahamiaji wa Kiyahudi na Kiitaliano katika maeneo mbalimbali ikiwamo New York na Chicago na polisi walitumika kufanya hivyo.

Pia kundi kubwa la Wamarekani weusi miaka ile ya 1916 -1970 lililokuwa likitokea maeneo ya kusini ambayo yalikuwa ya vijijini kwenda Kaskazini na Magharibi ambako kulikuwa mjini kuliongeza hofu ya Wamarekani weupe ikiwamo vitengo vya polisi hivyo uadui ukaanza.

Kuanzia miaka 1970 hadi 1980 kulijitokeza makosa ya jinai mengi maeneo ya mijini ambayo yalisababishwa na Wamarekani weusi hali iliyowafanya Polisi kuamini kwamba watenda makosa siku zote nchini humo ni Wamarekani weusi hivyo akipatikana mahali popote pale ni kuchapa risasi tu…..

Sababu kubwa kuliko zote ilikuwa ni ile ya ongezeko la Wamarekani weusi hususan upande wa kaskazini, idadi yao iliongezeka kwa kasi na wakawa wameanza kukaa hata maeneo waliyokuwa wakikaa Wamarekani weupe na ongezeko hilo liliwatishia hata Maafisa wa Polisi hivyo sheria zikaanza kutungwa kwa ajili ya kuwadhibiti Wamarekani weusi ikiwamo kutotumia baadhi ya maeneo ya hadhira.

Binafsi nafikiri matatizo ya akili ndani ya askari wa polisi weupe nchini Marekani ambayo yamedumu kwa muda mrefu ndio sababu ya mauaji hayo kwani idadi kubwa ya Wamarekani weusi waliouawa na polisi hao bila kukimbia ni kubwa kuliko ya waliokuwa wakiwakimbia, Gazeti la Washington Post limechapisha visa vya mauaji 3,356 watu hao walitii amri ya polisi na watu 684 waliuawa wakati wakikimbia kwa mguu; sasa unafikiri lipi bora wakimuona askari huyo.

Kupitia matunzo mazuri ya akili kwa askari hao, mauaji ya watu weusi na wengine yanaweza kuisha na watu wakaishi maisha yenye faida na yenye furaha.