Ifahamu Historia ya Ligi Kuu Tanzania Bara

Makala ya leo itajikita katika medani ya michezo hususani soka la Tanzania mnamo mwaka 1965 pale YANGA ilipojitoa katika mashindano ya Klabu Bingwa na kuipa SIMBA SC rekodi ya kwanza kutwaa taji hilo na kuifanya SIMBA SC kuwa klabu ya kwanza kutwaa taji kubwa nchini Tanzania.

Historia ya Ligi kuu ilianza rasmi kuwekwa kumbukumbu msimu wa mwaka 1977/78. Hii haina maana kwamba kabla ya hapo hapakuwepo na mashindano ya soka wa vilabu.

Mashindano yalikuwepo na vilabu vingi vya kandanda vilikuwa ni vya sehemu za kazi zaidi isipokuwa vichache sana.

Wazo la kuanzisha Ligi Tanzania Bara kwa timu za vilabu lilianza mnamo mwaka 1965 wakati huo Tanzania Bara ilipompata mwalimu wa soka kutoka nchini Yugoslavia ya zamani.

Mwalimu huyo aliiitwa Milan Celebec ambaye alishauri kuwepo na mashindao ya kutafuta klabu bingwa taifa na miongoni mwa sababu alizozitoa ni kwamba mashindano hayo yangetoa fursa kwa chama cha soka nchini wakati huo FAT na yeye mwenyewe kuwapata wachezaji wazuri zaidi ambao watakuwa wamepata mazoezi ya muda mrefu zaidi katika kujianda kwa mashindano ya vilabu kabla ya kujiunga na timu ya taifa.

FAT ikakubali wazo lake na kuanza kuyaendesha mashindano ya kutafuta klabu bingwa wa taifa kwa mwaka 1965 na kwa kuanza mashindano hayo yalishirikisha timu sita zilizoteuliwa na FAT ambazo ni; T.P.C Moshi, Tumbaku (TCC) Dar es Salaam, Yanga, Simba (zamani Sunderland), Coastal Union ya Tanga na Manchester United ya Tanga.

Mashindano hayo yalifanyika katika viwanja vya Ilala sasa Karume na Manispaa ya Tanga sasa Mkwakwani. Kitu kimoja kilichojitokeza katika mashindano hayo ya kwanza ilikuwa ni kwamba viongozi wa FAT, viongozi wa vilabu vyote vilivyoshirikishwa na wachezaji wenyewe hawakuzielewa vizuri sheria na kanuni za mashindano na hata ujuzi wao wa kuzielewa sheria za mchezo wenyewe wa soka ulikuwa duni.

Katika kudhihirisha hilo klabu ya Yanga ilijitoa katika mashindano ya kwanza ya kutafuta klabu bingwa Tanzania Bara na ubingwa ukaenda kwa hasimu wake na mtani wa jadi Simba SC. Hivyo kwa takwimu hizo Simba SC ndio timu ya kwanza nchini (Tanzania Bara) kutwaa ubingwa wa vilabu.

Madhumuni ya mashindano hayo ilikuwa ni kumpata mwakilishi wa Tanzania Bara katika mashindano ya Kombe la Klabu Bingwa wa nchi za Afrika Mashariki na Kati. 

Timu mbili za daraja la kwanza (sasa ligi kuu) yaani mshindi wa kwanza na mshindi wa pili wa Tanzania Bara ziliungana na timu mbili kutoka Zanzibar kuingia katika michuano ya Ligi Kuu ya Tanzania nzima ambayo nayo ilikuwa ikichezwa katika mfumo wa nyumbani na ugenini ili kumpata mshindi wa kwanza na wa pili.

Mshindi wa kwanza angekuwa bingwa wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania ambaye angeiwakilisha Tanzania katika Mashindano ya Ligi ya Mabingwa barani Afrika na mshindi wa pili wa Jamhuri ya Muungano Tanzania angeiwakilisha Tanzania katika Kombe la Washindi barani Afrika (ambayo sasa ni Kombe la Shirikisho).