Wednesday, June 10, 2020

MAKTABA YA JAIZMELA: Pierre Nkurunziza ni nani?

Burundi ipo kwenye majonzi baada ya kuondokewa na kiongozi mashuhuri aliyetawala kwa miaka 15 kama Rais wa taifa hilo la Afrika Mashariki Pierre Nkurunziza. (1963-2020). Alifariki dunia Juni 8, 2020 kwa mshtuko wa moyo.

Nkurunziza alikulia katika mkoa wa Ngozi kaskazini mwa Burundi, akiwa ni mtoto wa mama wa Ki-Tutsi na baba wa Ki-Hutu. Baba yake aliwahi kuwa gavana wa majimbo mawili kabla ya kuuawa mnamo 1972 wakati wa wimbi la ghasia za kikabila zilizosababisha vifo vya Wahutu zaidi ya 100,000 na Watutsi zaidi ya 10,000. Nkurunziza alihitimu kutoka Chuo Kikuu cha Burundi huko Bujumbura mnamo 1990 na alihitimu shahada ya Physical Education. Aliendelea kufundisha shule ya sekondari na pia aliwahi kuwa mhadhiri msaidizi wa chuo kikuu.

Mnamo mwaka 1993 vita vya wenyewe kwa wenyewe vilitokea kati ya vikundi vya waasi wa Wahutu na jeshi lililotawaliwa na Watutsi nchini humo. Nkurunziza alinusurika kuuawa wakati wa shambulio la jeshi la 1995 kwenye chuo kikuu ambapo zaidi ya watu 200 waliuawa.

Baada ya kutoroka kwake Nkurunziza alishiriki katika mzozo huo, alijiunga na Kikosi cha Ulinzi wa Demokrasia (FDD), ambayo ilikuwa mrengo wa silaha wa kikundi cha uhamiaji wa Wahutu, Baraza la Kitaifa kwa Ulinzi wa Demokrasia (CNDD). Mnamo mwaka 1998 mahakama ya Burundi ilimhukumu kutokana na shughuli zake za uasi.

Mnamo miaka ya 1990 na mwanzoni mwa miaka ya 2000 CNDD-FDD iligawanyika katika vikundi kadhaa, na Nkurunziza akichukua ubia wa kikundi kimoja mnamo 2001. Nkurunziza aliongoza mazungumzo ambayo yalifikia pazuri ambapo chama chake cha CNDD-FDD kilisaini makubaliano ya amani na Rais Domitien Ndayizeye mnamo 2003.

Kama sehemu ya makubaliano, Nkurunziza alipokea kinga dhidi ya mashtaka ya uhalifu wa kivita. Baadaye alijiunga na baraza la mawaziri la Ndayizeye kama waziri wa utawala bora mnamo Novemba 2004.

CNDD-FDD ikawa chama rasmi cha siasa mnamo 2005. Chini ya uongozi wa Nkurunziza, chama kilishinda ushindi katika uchaguzi wa wabunge uliofanyika Julai. Katika kuandaa uchaguzi uliofuata wa Rais katika Bunge, Nkurunziza alichaguliwa kuwa mgombea wa CNDD-FDD; alikubali uteuzi huo na akajiuzulu kama mwenyekiti wa chama. Katika kura iliyofuatia ya wabunge, Nkurunziza, akawa mgombeaji wa pekee, alishinda 151 kati ya kura 162 zilizopigwa na alichaguliwa mnamo Agosti 19, 2005. Aliapishwa rasmi mnamo Agosti 25, 2005.

Nkurunziza alikabiliwa na changamoto kubwa ya kudumisha amani na utulivu katika nchi iliyojaa vita. Katika kupunguza hofu kati ya Watutsi wengi wa utawala uliotawaliwa na Wahutu, aliwaajiri wanachama wa Tutsi kwa CNDD-FDD.

Baraza lake la mawaziri jipya, ndani ya wiki moja baada ya kuchukua madaraka, lilijumuisha Wahutu 11 na Watutsi 9, ambao wote walianza kuhudumu serikalini kwa mara ya kwanza. Saba kati yao wapya walikuwa wanawake.

Nkurunziza pia alifungua mlango wa mazungumzo na Kikosi cha Ukombozi cha Kitaifa (FLN), kundi la waasi wa mwisho wa Wahutu waliobaki nje ya mchakato wa amani. Jaribio lake la kwanza la kuunda mazungumzo ya amani lilikataliwa na FNL mnamo Septemba 2005, lakini akafanya makubaliano ya kusitisha mapigano na kikundi hicho wakati wa mazungumzo yaliyofanyika nchini Tanzania mnamo 2006. Licha ya makubaliano hayo vurugu za zilianza tena, hatua ambayo iliwapeleka tena katika meza ya mazungumzo Mei 2008.

FNL waliketi kitako jijini Bujumbura na Nkurunziza na kusaini makubaliano mengine na mnamo Desemba, 2008 Nkurunziza alikutana na kiongozi wa FNL Agathon Rwasa na kutiwa saini makubaliano ya amani ya uhakika.

Mnamo Machi 2018 Nkurunziza alipewa jina la “kiongozi wa milele wa taifa” na CNDD-FDD. Baadaye mwaka huo, marekebisho yenye utata kwa katiba yalipitishwa kupitia kura ya maoni na kisha kutangazwa.

Miongoni mwa mabadiliko yalikuwa mengine ambayo yaligusa urais — mabadiliko ya urefu wa miaka kutoka miaka mitano hadi saba, na kikomo cha maneno mawili mfululizo. Hii ilizua hofu kwamba Nkurunziza atasimama tena kama rais na uwezekano wa kuongeza muda wake katika ofisi kwa masharti mengine mawili baada ya kumalizika kwa kipindi chake cha sasa mnamo 2020.

Alikataa kufanya hivyo. Kukataa kwake kulionekana dhahiri, mnamo Januari 2020, CNDD-FDD ilimteua mgombea wao Evariste Ndayishimiye mgombea wao wa uchaguzi wa rais uliofanyika na Ndayishimiye kuibuka kidedea.
 

0 Comments:

Post a Comment