Garrincha: Joy of the People

Januari 20, 1983 alifariki dunia mwanamichezo wa Brazil maarufu katika mchezo wa soka Manuel Francisco dos Santos ‘Garrincha’.

Nyota huyo wa Brazil amekuwa akichukuliwa kuwa ni miongoni mwa wakokotaji bora wa mpira waliowahi kutokea katika dunia.

Garrincha alipata mafanikio makubwa katika soka lakini alikuwa akikabiliwa na changamoto ya ulevi katika maisha yake ya soka.

Inaelezwa kuwa Garrincha alikuwa akikumbwa na matukio ya ajali za kutisha mara kwa mara ikiwamo ya Aprili 1969 iliyohusisha lori ambapo mama mkwe wake alipoteza maisha.

Pia kutokana na ulevi uliopindukia Garrincha alikuwa akipata matatizo na familia yake.

Katika kuupigania uhai wake Garrincha alifariki dunia kutokana na ini kushindwa kufanya kazi vizuri kitaalamu hujulikana kama Cirrhosis ya Ini.

Garrincha alioa mara mbili wa kwanza alikuwa Nair Marques ambaye alikuwa mfanyakazi katika kiwanda mkazi wa Pau Grande mnamo mwaka 1952 ambapo mwaka 1965 walipeana talaka.

Garrincha alizaa naye watoto wanane wa kike. Wa pili alikuwa Elza Soares ambaye alikuwa mwimbaji wa muziki asili wa Brazil Samba.

Garrincha alimwoa mwanadada huyo katika tukio ambalo halikuwa rasmi mnamo Machi mwaka 1966. Mwimbaji huyo wakati akiingia kwa Garrincha naye alikuwa ameolewa hapo awali.

Waliachana na Garrincha mnamo mwaka 1977 baada ya miaka 11. Waliachana na Garrincha kutokana na kuwa na mahusiano na mwanadada mwingine Angelita Martinez ambaye alikuwa mwimbaji katika majukwaa.

Garrincha anafahamika kwa kuwa ni baba wa watoto wasiopungua 14.

Nyakati za mwisho za uhai wake Garrincha alikuwa katika hali tete ya kiuchumi huku matatizo ya kimahusiano yakiendelea kumsumbua.

Akiwa katika dimbwi la ulevi alipelekwa hospitalini jijini Rio Janeiro akiwa hajitambui.

Mwaka mmoja kabla umauti haujamkuta nyota huyo alilazwa mara nane. 

Katika miaka yake ya mwisho katika kuupigania uhai wake Garrincha alikuwa shujaa aliyesahaulika lakini ibada ya mazishi ilianza kufanyika Uwanja wa Maracana hadi Pau Grande, mamilioni ya mashabiki walijitokeza kwa wingi kumuaga Garrincha, miongoni mwa maandishi kuhusu Garrincha yalisomeka, “Pumzika kwa Amani, Uliyekuwa Furaha ya Watu-Mane Garrincha.”

Katika kuta za mitaa mbalimbali watu waliandika maandishi, “Obrigado, Garrincha, por você ter vivido” yaani Asante sana Garrincha, kwa kuishi duniani.”

Uwanja wa michezo katika makao makuu ya taifa hilo jijini Brasilia, uliitwa kwa jina lake Estadio Mane Garrincha.

Pele na Garrincha enzi zao wakiwa dimbani, Brazil haikuwahi kupoteza mechi ilipokuwa na miamba hii.

Kuhusu maisha yake ya soka hususani mwaka 1962 wasanii wa filamu waliyaelezea katika Garrincha, Alegria do Povo pia mnamo mwaka 2003 katika filamu Garrincha-Estrela Solitaria yaani ‘Lonely Star’ iliyochukua maelezo mengi kutoka katika kitabu kilichoandikwa na Ruy Castro ambaye alielezea maisha ya Garrincha ndani na nje ya uwanja.

Garrincha alifahamika kwa kukokota mpira dimbani, kumiliki, hisia na milazo ya kila aina akiwa katika winga.

Pia Garrincha alikuwa mahiri kutengeneza nafasi ya kufunga pasipotarajiwa.

Katika suala la mikwaju mirefu hususani mashuti yenye ujazo alikuwa mahiri pia upigaji wa mipira iliyokufa.

Garrincha alikuwa akisifika kwa kupiga mipira iliyokufa hususani kona kwa kutumia upande wa nje wa mguu wanasoka wa kitanzania hupenda kuita ‘Outer’.

Mwandishi wa habari Scott Murray aliwahi kuandika katika gazeti la Guardian mnamo mwaka 2010 kuhusu ukokotaji wa mpira wa nyota huyo, “the bottom line is uncontestable: Garrincha was the greatest dribbler ever.”

Alikuwa kipenzi cha mashabiki awapo dimbani hadi kupewa jina la ‘Furaha ya Watu’ kutokana kuwa mtaratibu, mpole na uwezo wa kuwafanya wachezaji wa timu pinzani wapumbavu kutokana na manjonjo akiwa na mpira.

Rafiki yake wa karibu Djalma Santos aliwahi kukaririwa akimwelezea kuwa alikuwa na roho ya kitoto pia alikuwa kama Charlie Chaplin.

Garrincha anakumbukwa sana, mchango wake mkubwa aliutoa katika Kombe la Dunia mnamo mwaka 1958 na 1962.

Hata hivyo katika Kombe la Dunia mnamo mwaka 1962 wakati Pele alipokuwa majeruhi Garrincha alionekana kuziba pengo hilo ambapo aliiongoza Brazil kutwaa taji hilo.

Garrincha ndiye mchezaji wa kwanza kutwaa tuzo tatu ndani ya mashindano akitwaa tuzo ya mchezaji bora wa mashindano pia Kiatu cha Dhahabu na Kombe la Dunia.

Garrincha alikuwa miongoni mwa wachezaji waliotajwa katika kikosi cha dunia cha Kombe la Dunia mnamo mwaka 1958 na 1962.

Mnamo mwaka 1994 alitajwa katika kikosi cha zama zote cha Kombe la Dunia.

Brazil haikuwahi kupoteza mechi alipokuwapo Pele na Garrincha. Katika ngazi ya klabu aliitumikia Botafogo. Garrincha alizaliwa Pau Grande katika wilaya ya Mage, Rio de Janeiro Okotoba 28, 1933.

Wakati Garrincha akizaliwa mguu wake wa kulia ulikuwa mfupi kuliko wa kushoto kwa sentimeta sita pia mguu wake wa kushoto uliangalia nje na mguu wa kulia uliangalia ndani hali iliyomfanya daktari kumwandikia kuwa ni mtoto mwenye ulemavu. 

Baba yake alikuwa mlevi wa kupindukia  wa pombe kali maarufu nchini humo ya Cachaca ambayo hutengenezwa kwa miwa.

Kutokana na kuwa na umbo dogo kuliko watoto wenzake dada yake aliyefahamika kwa jina la Rosa alianza kumwita Garrincha.

Jina ‘Garrincha’ ni ndege mdogo wa rangi ya brauni anayepatikana Kaskazini-Mashariki mwa Brazil.

 Imetayarishwa na Jabir Johnson, kwa kumbukizi ya nyota wa soka nchini Brazil Garrincha: Joy of the People.........Januari 20, MMXX