Rais wa WABA ataka bima kwa mabondia

Bondia wa Tanzania na mfalme wa mbwewe na mashauzi Karim Mandonga akitawazwa mshindi baada ya kumzabua kibabe Mkenya Kenneth Lukyumuzi raia wa Uganda katika pambano lililoandaliwa katika ukumbi wa uwanja wa Kasarani. Mnamo Januari mwaka huu Mandonga Mtu Kazi alimlima Mkenya Daniel Wanyonyi katika ukumbi wa KICC na kuapa kuwa atarudi kumzika mtu na hakika amefanya hivyo Machi mwaka 2023.

 

Rais wa Shirikisho la Vyama vya Ngumi Duniani (WABA) amewataka wadau wa ngumi katika mataifa ya Afrika ikiwamo Tanzania kuanza mpango kazi wa kuwa na sheria zitakazowalinda mabondia kabla na baada ya kustaafu ikiwamo mpango wa bima kwa wapiganaji hao.

Akizungumza na Jaizmela News Onesmo Alfred Ngowi alisema tasnia ya ndondi imekuwa ikikabiliwa na changamoto lukuki kutokana na ukosefu wa sheria za kuendesha ngumi za kulipwa.

“Kuna tatizo kubwa sana ambalo linapaswa kutatuliwa kwa haraka zaidi, kwa mfano nchini Tanzania Mfumo wake wa  ngumi hususani wa michezo yote ya kulipwa ni lazima iweze kutungiwa sheria, kwani kwa sasa hivi hakuna sheria ya kuendesha ngumi za kulipwa au michezo ya kulipwa hapa nchini, bali kuna Sera ambayo ilitungwa bila kushirikisha wàdau wote wa michezo ya kulipwa,” amesema Ngowi.

Rais wa World Alliance Boxing Association (WABA)
Onesmo Ngowi 

Ngowi alisema kinachofanyika kwa sasa nchini ni sera tu inayotumika katika kuendesha ngumi za kulipwa.

“Tunaiomba Serikali kupitia Wizara inayohusika na michezo pamoja na taasisi zinazohusika na michezo kupeleka hoja bungeni ya kutungwa kwa sheria itayosimamia michezo ya kulipwa hapa nchini. Sheria hiyo itakapoundwa itakuwa na uwezo wa kusimamia kwa.usahihi tasnia ya ngumi za kulipwa kuanzia Uaandaji, kumlinda bondia mwenyewe, ili aweze kupata haki zake,” ameongeza Ngowi.

Ngowi alisema mapromota walio wengi wamekuwa wakiandaa mapambano ya ndondi na kuwalipa ujira kidogo mabaondia  kutokana na uksoefu wa sheria na mikataba thabiti.

“Lazima kuwe na sheria inayosema mkuzaji (Promoter) anatakiwa.kuwa na sifa zipi , afanyeje ili aweze kuanza kupromoti ngumi, hapa nchini, analindwaje katika sheria hiyo, bondia anapoumia akiwa mchezoni anatakiwa kupata msaada gani, akishastaafu ngumi atakuwa akipata msaada gani,  bondia analindwaje katika mikataba hiyo , viwango vya kutoa fedha kwa  bondia, kucheza katika mapambano zinatakiwa kuanzia viwango gani,” amesema.

Aidha Ngowi aliweka bayana suala la mabondia weusi wanaopambana katika nje ya bara la Afrika kuwa wamekuwa wakinyimwa  fursa nyingi za kushiriki mashindano ya ngumi huku akisisitiza kuwa bado ubaguzi wa rangi michezoni hususani katika ngumi haujatokomea kwa kiwango cha kuridhisha.

Hata hivyo Ngowi alisema uwepo wa WABA umesaidia pakubwa kwa mabondia wa Kiafrika kupata fursa za kushiriki mashindano ya ngumi ikilinganishwa na hapo kabla ya uanzishwaji wa Shirikisho hilo la Vyama vya Ngumi Duniani.

“Mabondia wengi duniani hususan weusi wamekuwa wakitumika kama chombo cha kutengeneza ulaji kwa mabondia wa kizungu, weusi wamekuwa wakiishi maisha ya dhiki sana, mpaka sasa nchi 99 zimmeshiriki katika mapambano ya ngumi tangu kuanzishwa kwa WABA mnamo mwaka 2005.

Ngowi alisisitiza kuwa WABA imekuja na mkakati wa kuwatengenezea bima za maisha, kuumwa, mafao yaoa pindi wanapostaafu waweze kulipwa, lakini pia mabondia watakao kuwa wakishiriki kwenye kwenye mapambano makubwa waweze kupata stahiki zao ili kuweza kuendesha maisha yao na ya familia zao.