MAKTABA YA JAIZMELA: Fidel Castro ni nani?

Fidel Alejandro Castro Ruz maarufu Fidel Castro alizaliwa Agosti 13, 1926 na kufariki dunia Novemba 25, 2016. 

Fidel Castro alikuwa ni kiongozi wa mapinduzi ya Kikomunisti na mwanasiasa ambaye aliiongoza Jamhuri ya Cuba akiwa Waziri Mkuu kati ya mwaka 1959 hadi 1976; baada ya hapo akawa Rais wa taifa hilo lililopo katika Bahari ya Carribean kuanzia mwaka 1976 hadi 2008. Alikuwa mwamini na mfuasi wa falsafa za Karl Max na mzalendo wa Cuba. 

Castro alikuwa katibu mkuu wa kwanza wa chama cha Kikomunisti cha Cuba (CPC) kuanzia mwaka 1961 hadi 2011. Wakati wa utawala wake nchi ilikuwa ya chama kimoja na masuala ya viwanda na biashara zilifanywa kuwa za kitaifa  na sera zilirekebishwa na kuwa za kiujamaa zaidi katika jamii ya watu wa Cuba. Alizaliwa mjini Biran, Oriente katika familia ya Mkulima Tajiri wa Kihispaniola. Wakati akisoma masuala ya sheria katika Chuo Kikuu cha Havana alibadilika na kuwa wa mrengo wa kushoto akipinga siasa za kibepari.

Baada ya kushiriki harakati za uasi dhidi ya serikali za mrengo wa kulia katika Jamhuri ya Dominika na Colombia, alipanga kupinduliwa kwa Rais wa Cuba wakati huo Fulgencio Batista, alifanya shambulio lililoshindwa kwenye Barracks za Moncada mnamo 1953. Baada ya kifungo cha mwaka mmoja, Castro alisafiri kwenda Mexico ambako aliunda Kikundi cha mapinduzi kilichofahamika kwa jina la Julai 26 ambacho kaka yake Raúl Castro na Che Guevara walikuwamo. 

Fidel Castro

Wakati akirudi Cuba, Castro alichukua jukumu muhimu katika Mapinduzi ya Cuba kwa kuongoza harakati za vita dhidi ya vikosi vya Batista kutoka Sierra Maestra hadi walipofanikiwa. Baada ya kupinduliwa kwa Batista mnamo 1959, Castro alichukua nguvu ya kijeshi na kisiasa kama Waziri Mkuu wa Cuba. Marekani ilikuja kupinga serikali ya Castro na bila mafanikio kwa kujaribu kumwondoa kwa mauaji, kuzuia uchumi na mapinduzi, ikijumuisha Shambulio la Mwaka 1961. 

Vitisho hivyo vya Marekani vilimuimarisha Fidel Castro ambaye aliamua kwa dhati kuungana na Umoja wa Kisoshalisti wa Soviet (USSR) ambao walimpa msaada mkubwa wa kijeshi. Vita baridi baina ya Marekani na Urusi ilizidi kukua kutokana na kuwa karibu na Castro hiyo ilianza mwaka 1962 hadi 1979.

Castro alipendelea mtindo wa maendeleo wa Marxist-Leninist, Castro aliibadilisha Cuba kuwa chama cha mtu mmoja, serikali ya ujamaa chini ya utawala wa Chama cha Kikomunisti, cha kwanza katika Ulimwengu wa Magharibi. Sera zinazoanzisha mipango ya uchumi wa kati na kupanua utunzaji wa afya na elimu zilifuatana na udhibiti wa serikali kwa vyombo vya habari na ukandamizaji wa upinzani wa ndani. 

Castro aliunga mkono kuanzishwa kwa serikali za Marxist nchini Chile, Nicaragua na Grenada, na pia kupeleka vikosi kusaidia washirika katika vita vya wenyewe kwa wenyewe vya Yom Kippur, Ogaden na Angolan. Vitendo hivi, pamoja na uongozi wa Castro wa NAM kutoka 1979 hadi 1983 na ushirika wa kimataifa wa matibabu nchini Cuba, uliongeza hadhi ya Cuba kwenye hatua ya ulimwengu. Kuanguka kwa Urusi mnamo 1991, kuliifanya Cuba kupitia kipindi kigumu cha kudorora kwa uchumi, akikumbatia maoni ya mazingira na ya kupinga utandawazi. 

Mnamo miaka ya 2000, Castro alitia saini makubaliano na Hugo Chavez wa Venezuela ambaye alikuwa hapendwi na ulimwengu wa Magharibi. Mnamo 2006, Castro alihamisha majukumu yake kwa Makamu wa Rais Raúl Castro, ambaye alichaguliwa kuwa rais wa Bunge mnamo 2008. 

Wakosoaji wanamuona kama dikteta ambaye utawala wake ulisimamia unyanyasaji wa haki za binadamu, uhamishaji wa idadi kubwa ya watu wa Cuba na umaskini wa uchumi wa nchi. Castro alikuwa amepambwa kwa tuzo mbali mbali za kimataifa na kwa ushawishi mkubwa watu na vikundi tofauti ulimwenguni.