Tume ya Ushindani yafukua madudu Simba SC

 

Kikosi cha Simba msimu wa 2020/2021

Mnamo Novemba 18, 2020 Tume ya Ushindani (FCC) ilitoa taarifa yake kwa umma kuhusu uchunguzi juu ya mchakato  wa kubadili mfumo wa uendeshaji {transformation) wa klabu ya Simba kutoka wanachama kwenda kwenye umiliki wa hisa chini ya kampuni.

Pamoja na mambo mengine FCC ilisema kuwa ucheleweshwaji wa mchakato (transformation) wa kubadili mfumo wa uendeshaji wa Klabu ya Simba unatokana na mwitikio hafifu wa kampuni ya Simba Sports Club Company Limited wa kuwasilisha taarifa kamilifu na kwa wakati mbele ya Turne katika kufanikisha uchunguzi tajwa hapo juu.

Pia ilisisitiza kuwa haihusiki na ucheleweshwaji wa mchakato kama ilivyoetezwa na viongozi wa Timu ya Simba hapo juu bali inatekeleza wajibu wake kwa mujibu wa sheria na kwamba hadi ilipofika Novemba 18 mwaka huu hakukuwa na taarifa zozote kutoka katika klabu ya Simba.

FCC iliongeza kuwa sakata hilo imetekeleza kwa mujibu wa Kanuni ya 10 (9) ya Kanuni za Ushindani za Mwaka 2018.

Tume hiyo iliweka bayana namna mchakato huo unavyocheleweshwa na Wana Simba wenyewe kuwa, mnamo Aprili 24, 2019, Turne ilipokea ombi kutoka kwa Simba Sports Club Company Limited la kupatiwa mwongozo wa kisheria chini ya Sheria ya Ushindani kuhusu namna ya kushughulikia mchakato wa  rnabadiliko  (transformation)  ya  Klabu ya Simba unaohusisha karnpuni za Simba Sports Club Holding Company Limited, Mo Simba Company Limited, Simba Sports Club Company Limited na Klabu ya Simba (wadaawa );

Kufuatia ombi tajwa hapo juu , Tume ilifanya vikao viwili baina yake na Simba Sports Club Company Limited hadi Julai 24, 2020 ambapo wadaawa walioonekana kuelewa  mwongozo wa kisheria na kuahidi kuutekeleza  kama walivyoelekezwa na Turne. Baada ya ukimya wa muda mrefu wa wadaawa, mnarno Oktoba 4, 2019, Tume iliutoa mwongozo wake kama ilivyoombwa na wadaawa kwa maandishi. Wadaawa walitegemewa kwa mujibu wa sheria, wangejitathmini wenyewe (self-assessment) na kuleta maornbi husika kwa Turne kwa mujibu wa maelekezo ya kisheria yaliyorno kwenye mwongozo wa Turne;

FCC katika ufuatiliaji wake wa kila siku, Turne ilibaini viashiria kuwa Simba Sports Club (Klabu ya Simba) inaongozwa  na Simba Sports  Club Company Limited chini ya uenyekiti wa Mohamed Dewji (Mo Dewji) kabla ya wadaawa  hawajawasilisha maombi yao ya muungano (merger application) mbele ya Turne. Kitendo hiki, kwa mujibu wa mwenendo wa uchunguzi wa masuala ya ushindani ni kiashiria cha uvunjifu wa Kifungu cha 11 (2) cha Sheria ya Ushindani. Hivyo, mnamo Januari 23, 2020, Tumee ilianzisha uchunguzi (investigation) juu ya jambo hili kwa mujlbu  wa Sheria ya Ushindani;

Wakati uchunguzi unaendelea, mnamo Julai 23, 2020, FCC ilipokea maombi ya muungano wa makampuni (merger application) kutoka kwa wadaawa, wakiijulisha Tume nia yao ya kuichukua Klabu ya Simba na kuiendesha kama kampuni chini ya kampuni mpya waliyoianzisha ya Simba Sports Club Company Limited;

Tume iliyafanyia uchambuzi wa awali maombi hayo na mnamo Julai 30, 2020, FCC iliwajulisha wadaawa kwamba taarifa walizoziwasilisha mbele ya Tume hazikukidhi matakwa ya Sheria ya Ushindani  na hivyo kuwataka wawasilishe taarifa husika iii mchakato wa uchambuzi uendelee;

Mnamo Oktoba 13, 2020, Tume ilisitisha kwa muda mchakato wa uchambuzi wa maombi ya muungano wa kampuni ( merger application) na kuwajulisha wadaawa. Madhumuni ya kusitisha huko ni kupata taarifa na ufafanuzi zaidi toka kwa wadaawa na wadau wengine. Kwa mfano, taarifa zilizoombwa na Tume kutoka kwa uongozi wa Klabu ya Simba ni pamoja na (a) ufafanuzi kuhusu uteuzi wa Mtendaji Mkuu (Chief Executive Officer) wa Kiabu ya Simba kabla ya uwekezaji kufanyika; (b) kiasi halisi ambacho mwekezaji, Mohamed Dewji anatakiwa kuwekeza iii kuondokana na mkanganyiko ulioko kati ya kiasi kilichotajwa kwenye Mkataba  wa Makubaliano (Memorandum of Understanding) na kile  kinachotajwa  kwenye  vyombo  mbalimbali vya  habari;

FCC INAFANYAJE KAZI ZAKE?

Tume ya ushindani (FCC) ni Taasisi inayosaidia Soko yenye dhamana ya kuhakikisha kuwapo kwa kiwango cha uadilifu miongoni mwa washindani katika masoko yote yanayohusika kwa mujibu wa mamlaka ya FCA. Kwa nia hiyo hiyo, Tume imepewa dhamana ya kazi ya kupambana na bidhaa bandia kwenye masoko ya Tanzania kwa kuhimiza Sheria ya Alama za Kubainisha Bidhaa za biashara ya mwaka 1963 (MMA). FCC hufuata wakati wa kutekelezaji wa mamlaka yake chini ya Sheria ya Ushindani ya mwaka 2003, (Cap.285), ambayo ni kuchunguza makosa na mienendo mbalimbali ya wafanyabiashara inanayokiuka Sheria ya Ushindani.

FCC itatumia mamlaka yake, ama kutokana na malalamiko ya mlalamikaji huru (kwa mfano mshindani katika biashara, Mlaji au chama cha walaji, mtu mwingine yeyote, au kikundi cha watu, kuhusu madai ya ukiukwajia wa Sheria ya Ushindani, au kutokana na matakwa binafsi ya Tume (suo moto) mara inapobaini uwepo wa tatizo la kiushindani katika soko au uvunjifu wa dhahiri wa sheria ya ushindani.

Mbali na uwezo wa ujumla ambao Tume imekabidhiwa kisheria kuchunguza masuala ya ushindani katika uchumi wa Tanzania, kwa mujibu wa kifungu cha 65 (2) ya Sheria ya Ushindani, FCC ina mamlaka maalum ya: Kuitisha nyaraka au taarifa mahususi zinazohusu kampuni inayotuhumiwa kukiuka sheria ya ushindani; kuingia katika majengo kwa kibali maalum (warrant) kwa lengo la kutekeleza sheria ya ushindani, kuingia na kupekua kwa kibali maalum, nyumba, majengo au maeneo mengineyo, na kumwita mtu yeyote kwa minajili ya kutoa ushahidi kwa mbele ya Tume.

Mnamo Septemba 2020, Msemaji wa Klabu ya Simba Haji Manara kwenye mitandao  ya kijamii pamoja na gazeti la Mwanaspoti la Alhamisi tarehe 24 Septemba 2020 lenye kichwa cha Habari "Manara: Nitamshangaa Mo Dewji asipoweka pesa". Taarifa hizo zilisema, pamoja na mambo mengine, kwamba FCC inachelewesha mchakato wa uwekezaji ndani ya Timu ya Simba (transformation)

Makala haya yametayarishwa na Jabir Johnson, mwandishi wa habari na mtangazaji nchini Tanzania Novemba 19, 2020.

Read More

Taswira ya mashindano ya kikapu CRDB Taifa Cup 2020

Miongoni mwa mechi hatua ya makundi CRDB Taifa Cup 2020 baina ya Pemba na CRDB Youth katika viwanja vya Chinangali, Dodoma. (Picha na Michuzi Blog)

MCHEZO wa kikapu ulivumbuliwa mnamo mwaka 1891 nchini Marekani na raia wa Canada aitwae James Naismith. Alikuwa ni mwalimu. Alibuni mchezo huo kuchezwa ndani ya jengo (indoor) ili kuepukana na baridi katika jimbo la Massachusetts alipokua akifundisha kama mwalimu wa mazoezi.

Naismith ambaye alizaliwa huko Almonte, Canada West ambayo kwa sasa ni sehemu ya jimbo la Mississippi Mills huko Ontario nchini Canada mnamo Novemba 6, 1861. Aliubuni mchezo wa kikapu akiwa na umri wa miaka 30 tu.

Hata kama Naismith alifariki dunia akiwa na umri wa miaka 78 mnamo Novemba 28, 1939 lakini chachu ya mchezo huo imesambaa duniani kote. Afrika imekuwa miongoni mwa mabara ambayo yamenufaika na uvumbuzi wa raia huyo wa Marekani mwenye asili ya Canada.

Ugunduzi wake ulikuwa na maana pale Kamati ya Olimpiki ya Kimataifa ilipouingiza mchezo huo kuwa miongoni mwa michezo ya olimpiki mnamo mwaka 1904 na kuonekana katika mashindano ya Olimpiki ya majira ya joto ya mwaka 1936 jijini Berlin.

Pia Naismith aliona maendeleo ya mchezo huo pale ambapo kulizaliwa Mashindano ya Kitaifa mnamo mwaka 1938 na Mashindano ya Vyuo nchini Marekani  (NCAA) mnamo mwaka 1939. Aliondoka Ontario na kwenda zake kutafuta maisha huko Springfield, Massachusetts ambako alibuni mchezo huo.

Sasa Tanzania inaendelea kufaidika na mchezo wa kikapu kutokana na uvumbuzi wa Naismith ambapo mashindano mbalimbali yamekuwa yakifanyika katika ardhi ya Tanzania ambapo mwaka huu tangu Novemba 12, 2020 Mashindano ya Taifa ya Kikapu yalianza kutimua vumbi katika jiji la Dodoma kwa udhamini mkubwa wa Benki ya CRDB.

Siku ya Ufunguzi wa CRDB Taifa Cup 2020 Novemba 12.

Kutokana na heshima na uzalendo wa benki hiyo Shirikisho la Kikapu la Tanzania (TBF) ambalo kwa sasa lipo mikononi mwa Phares Magesa liliyapa mashindano hayo jina la CRDB Taifa Cup 2020. Aidha mashindano hayo yanabebwa na Kauli Mbiu “Ni Zaidi ya Game Ni Maisha.”

Viwanja vya Chinangali vimekuwa wenyeji wa mashindano hayo ambayo bingwa atapatikana Novemba 21, 2020; Timu mbalimbali za mikoa zinaendelea na juhudi za kusaka taji la ushindi wa michuano ya mwaka huu.

BUSARA ZA SPIKA NDUGAI

Ufunguzi wa mashindano hayo ulifanyika Novemba 12, majira ya jioni  ikiwa ni saa chache baada ya bunge la 12 kuzinduliwa na Rais wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania Dkt. John Pombe Magufuli. 

Spika Job Ndugai alikuwa mgeni rasmi wa ufunguzi wa mashindano hayo alipongeza udhamini wa benki ya CRDB na juhudi kubwa za TBF kutafuta wadhamini ili kufanikisha mashindano hayo muhimu kwa maendeleo ya taifa.

Pia Spika Ndugai alitoa kilio chake kwa wadhamini kuwa changamoto ya vifaa vya michezo kwa timu mbalimbali hususani kwa zile zinatoka vijijini.

UWEPO WA WASANII WA MUZIKI

Wasanii Joh Makini na Moni Centrozone walinogesha uzinduzi huo uliohudhuriwa na maelfu ya wakazi wa jijini Dodoma. Pia mbunge wa Muheza na msanii wa kizazi kipya Hamis Mwinjuma maarufu MwanaFA alikuwepo katika ufunguzi wa mashindano hayo. MwanaFA aliingia viwanjani Chinangali akiongoza na mbunge mwenzake wa Tanga Mjini Ummy Mwalimu ili kuonyesha uzalendo wao kwa timu ya mkoa wa Tanga na taifa kwa ujumla katika mchezo wa kikapu.

MATOKEO YA UWANJANI CHINANGALI

Novemba 18 mwaka huu Timu ya Kikapu ya mkoa wa Kigoma ilipata ushindi wake wa kwanza katika mashindano hayo baada ya kuizabua Simiyu kwa alama 58-50. Ushindi huo ulipokelewa kwa shangwe na kocha wa timu hiyo Mazinda Malanja baada ya kupoteza michezo mitatu mfululizo.

Kigoma ilianza mashindano hayo ikipoyeza dhidi ya Manyara mwishoni mwa juma kwa kichapo cha alama 67-54 ikiwa ni mwendelezo baada ya kupoteza dhidi ya Pwani na Mwanza.

Kwa upande wao Simiyu walipoteza dhidi ya Pwani na Kigoma huku matumaini yao yakiibuka baada ya kuichapa timu ya mkoa wa Manyara katika mashindano hayo.

Ilala waliendeleza wimbi lao la ushindi baada ya kuitandika Rukwa kwa pointi 70-61 huku Tanga wakiikung’uta Mtwara kwa pointi 88-53

Hadi sasa Ilala inasalia kuwa timu iliyoanza mashindano hayo kwa kasi kubwa baada ya ushindi wake wa ufunguzi wa alama 114-73 dhidi ya Tabora ambao haujafikiwa na timu yoyote mpaka sasa kwenye mashindano hayo.

Wenyeji wa mashindano hayo Dodoma walianza vibaya dhidi ya Songwe baada ya kuzabuliwa kwa alama 75-72

Awali droo ya mashindano hayo ilichezwa makundi manne yalipangwa ambapo kwa timu za wanaume; Kundi A: Ilala, Katavi, Rukwa, Kilimanjaro, Shinyanga, Tabora; Kundi B: Kigoma, Simiyu, Manyara, Mbeya, Mwanza, Pwani; Kundi C: CRDB Youth, Dodoma, Mtwara, Songwe, Tanga; na Kundi D: Arusha, Iringa, Pemba, Singida, Temeke, Unguja

Kwa timu za wanawake Kundi A: Mwanza, Iringa, Morogoro, Pwani; Kundi B: Arusha, Dodoma, Singida, Temeke; Kundi C: CRDB Youth, Mbeya, Tanga, Unguja.

Kanuni ya mashindano inasema kila kundi litatakiwa kutoa timu mbili kwenda katika hatua ya robo fainali ambapo mpaka makala haya yanaandikwa kwa timu za wanaume za Rukwa na Ilala za kundi A na Temeke ya kundi D zilikuwa tayari zimeshajikatia tiketi kwenda katika hatua ya nane bora huku timu za wanawake za Pwani na Mwanza zilikuwa tayari zimetinga hatua hiyo

Wadhamini wa kuu benki ya CRDB wametoa kiasi cha shilingi milioni 200 kwa timu 36 za Tanzania Bara na Zanzibar. Mkurugenzi wa Mahusiano wa CRDB Tully Mwambapa alisema benki hiyo inatekeleza kwa vitendo sera ya michezo ili kuibua vipaji, kutoa ajira, na kukuza uchumi kupitia sekta ya michezo

Makala haya yametayarishwa na Jabir Johnson, mwandishi wa habari na mtangazaji nchini Tanzania; Novemba 18, 2020

Read More

TOC, vyama vya michezo fanyieni kazi kauli ya RC Tanga

Makamu wa Rais wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania Samia Suluhu akiwasalimia wachezaji wa timu ya mpira wa pete (Netball) ya Geita Gold Mine wakati wa uzinduzi wa mashindano ya SHIMMUTA kwenye uwanja wa Jamhuri jijini Dodoma mnamo mwaka 2018.

MASHINDANO ya michezo ya Mashirika ya Umma, Kampuni na Taasisi binafsi maarufu Shimmuta yanatarajiwa kuanza kutimua vumbi jijini Tanga kuanzia Novemba 20 mwaka huu katika viwanja vya Mkwakwani.

Michezo takribani 12 inatarajiwa kuchezwa kwa kipindi cha siku 14 ikiwamo mpira wa pete, kikapu, kandanda, riadha na michezo ya jadi kama karata, bao, drafti na vishale.

Taarifa ya hivi karibuni iliyotolewa Mwenyekiti wa Shimmuta Hamis Mkanachi ilisema ufunguzi  wa mashindano hayo utafanywa na makamu wa Rais wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania Samia Suluhu Hassan.

Mkanachi aliongeza kuwa timu 38 kutoka katika taasisi za umma, binafsi na makampuni zitajitupa viwanjani.

“Tumekuja Tanga kwa ajili ya mashindano haya ya kila mwaka na baada ya mwaka jana kufanyikia Mwanza leo tupo Tanga kwa ajili ya mashindano haya ambayo kwa mujibu wa kalenda yatafanyika kwa takribani siku 14,” alisema Mkanachi.

Hata hivyo Mkananchi alipata fursa ya kuzungumza mambo kadha wa kadha kuhusu mashindano hayo ikiwamo suala la udanganyifu kwa wachezaji.

“Tunatarajia kila atakayeshiriki michezo hii atakuwa ni mfanyakazi asilia na siyo vinginevyo na endapo patatokea udanganyifu wowote Taasisi ya Kuzuia na Kupambana na Rushwa (Takukuru) watafanya kazi yao,” aliongeza Mkanachi.

Mwenyekiti huyo aliweka msisitizo kuhusu utumiaji huo wa wachezaji mamluki kwani kwa kufanya hivyo kutapoteza ladha ya mashindano ya Shimmuta.

Awali wakati Shimmuta wakikaribishwa na Mkuu wa Mkoa wa Tanga Martin Shigella aliwataka wasijiingize katika kashfa mbalimbali ikiwamo ya matumizi ya vitu vya ziada ili kuongeza nguvu ili waweze kupata ushindi.

“Vyombo vya dola vipo sio vitamhusu yule aliyeingizwa kucheza au atakayetumia dawa za kusisimua misuli lakini hata viongozi kwasababu walikuwa wanajua nani waliyemuingiza kwenye mashindano kwa hiyo msijiingize kwenye mchezo huo.

Kauli ya RC Shigella sio ya kuiacha hivi hivi katika ulimwengu huu wa usasa. Kampeni hii ya kutumia dawa za steroidi anaboliki maarufu dawa za kusisimua misuli ni suala la kimataifa ambalo halipaswi kuzungumzwa kwa mdomo na kuachwa hivi hivi.

Jarida American Academy of Family Physicians linasema: “Vijana milioni moja hivi [nchini Marekani] walio na umri wa kati ya miaka 12 na 17 wametumia dawa zinazoongeza nguvu mwilini.”

Mojawapo ya dawa maarufu zaidi zinazoongeza nguvu mwilini ni steroidi ambazo huongeza ukubwa wa misuli.

Ripoti moja ya Afya nchini Marekani ilisema, “Dawa za steroidi za kuongeza ukubwa wa misuli ni kemikali zinazohusiana na homoni za kiume (androgens). Dawa hizo huchochea ukuzi wa misuli ya kiunzi na kusitawi kwa maumbile ya kiume.

Steroidi zilitengenezwa viwandani kwa mara ya kwanza katika miaka ya 1930 ili kuwatibu wanaume ambao walishindwa kutokeza homoni za kutosha.

Katika zama za usasa steroidi hutumiwa kurekebisha kudhoofika kwa mwili kunakosababishwa na virusi vya Ukimwi na magonjwa mengine. Hata hivyo, steroidi hutumiwa sana na watu wasio na uhitaji wa kitiba.

Katika miaka ya 1950, steroidi zilianza kupatikana kimagendo, na wanamichezo waliojitakia sifa walianza kuzitumia kuongeza nguvu mwilini.

Hata hivyo, sio wanamichezo tu ambao hushawishiwa kutumia steroidi. Uchunguzi uliochapishwa katika jarida la kitiba Pediatrics unakadiria kwamba karibu asilimia 3 ya wavulana na wasichana nchini Marekani walio na umri wa miaka 9 hadi 13 wametumia dawa hizo.

Unaweza kujiuliza Kwa nini watu wengi zaidi wanatumia vibaya steroidi? Sababu moja ni kwamba wana-michezo wazuri wanaweza kupata sifa na utajiri haraka.

Inaonekana kwamba steroidi zinaweza kumfanya mtu apate vitu hivyo haraka zaidi. Kocha mmoja maarufu alifunua waziwazi mtazamo ambao wengi huwa nao aliposema: “Hakuna jambo jingine muhimu isipokuwa kushinda.”

Steroidi huwawezesha vijana wengi wajifanye kuwa wajasiri kwa sababu ya kuwa na mwili wenye misuli mikubwa.

Wasichana fulani hutumia steroidi ili wawe na nguvu na waboreshe uwezo wao wa kukimbia. Hata hivyo, inaonekana kwamba wengi wao hutumia dawa hizo wakitumaini zitawafanya wawe na maumbo membamba, yaliyo wima ambayo wanamitindo na waigizaji maarufu wa sinema leo hujivunia.

Mnamo mwaka 2005 Charles Yesalis, Profesa wa Afya na Ukuzi wa wanadamu katika Chuo Kikuu cha Jimbo la Pennsylvania alisema, “Katika miaka ya 1990 wasichana walianza kuzitumia zaidi, na sasa wanazitumia kwa kiasi kikubwa zaidi.”

Shigella ametimiza wajibu wake wa kuwakumbusha Shimmuta kuhusu matumizi ya dawa hizo lakini swali linakuja Kamati ya Olimpiki ya Tanzania (TOC) ambaye ndiye mlezi wa vyama vyote vya michezo nchini wamekuwa wakitoa elimu na kuchukua vipimo kwa wachezaji.

Mara kadhaa tumekuwa tukiona hatua zikichukuliwa kwa wachezaji wanapotaka kushiriki michuano ya kimataifa lakini humu humu nchini bado ni mwendo wa kinyonga.

Juhudi za kupambana na dawa za kusisimua misuli zinaonekana kwa vyama vya riadha na tenisi ambavyo vimekuwa vikijitahidi kutoa elimu na kuchukua hatua. Kwa mfano mnamo mwaka 2017 shirikisho la riadha Tanzania (RT) liliwafungia kushiriki mashindano yoyote wanariadha Elia Sidame na Msandeki Ikoki baada ya kugundulika kutumia dawa hizo. Adhabu ambayo itadumu hadi mwaka 2021.

Katibu Mkuu wa wakati huo wa  RT, Wilhelm Gidabuday alisema wanariadha hao Sidame na Ikoki waligundulika kutumia dawa aina moja ya Norandrostorene katika mashindano waliyoshiriki mwaka 2016 na 2017 nchini China na Brazil.

Gidabuday alisema RT pamoja na kupata taarifa kutoka shirikisho la riadha la Dunia (IAAF) juu ya wanariadha hao, lakini hawa kuchukua hatua mara moja kwani nao walikuwa wanafanya uchunguzi kabla ya kutoa hukumu.

Aidha mwaka 2014, Sara Ramadhan alifungiwa miaka mitatu baada ya kugundulika kutumia dawa za kusisimua misuli akiwa Brazil kwenye mashindano ya mialiko yake kisha kurejea mwaka 2016 alipokwenya Ufaransa kushiriki mashindano ya Marathon ya International La Route du Louvre (Lens-France) ambapo alimaliza wa kwanza akitumia saa 2:45:00

Shirika la kimataifa la kupambana na matumizi ya dawa za kuongeza misuli nguvu kwa wanamichezo (WADA) limekuwa likiendelea na juhudi za kufuatilia kuhusu visa vya wanamichezo mbalimbali ulimwenguni.

Uchunguzi wa Wada umepata kuwa dawa zilizopigwa marufuku ambazo hutumiwa mara kwa mara ni nandrolone na zile za kusisimua damu EPO.

Kinachotakiwa kufanyika ili vita hivi viwe na matokeo chanya katika michezo ni vema TOC na vyama vya michezo nchini kufanya uchunguzi wa afya za wachezaji mara kwa mara pia kabla na baada ya kufika kwenye mashindano ili kuondoa udanganyifu.

Elimu ianze kutolewa mapema kwa wachezaji na jamii ya watanzania kwa ujumla kuhusu dawa hizi za kusisimua misuli ili kwenda pamoja na Wada ambao wamekuwa mstari wa mbele kuhakikisha michezo inasalia kwenye msisimko unaotakiwa.

Mashindano kama Shimmuta na mengine ni mfano mzuri wa kutoa hamasa na kuonyesha njia katika vita hivi kwa udanganyifu unapojitokeza inakuwa ngumu kudhibiti matukio mengine ya rushwa katika michezo hali ambayo itakuwa kikwazo cha maendeleo ya michezo nchini.

Asante Shigella kwa kulikumbusha taifa na wanamichezo kuhusu matumizi ya dawa hizo, kwani vita hivi ni kwa ajili ustawi wa michezo nchini na dunia kwa ujumla.

Read More

Why Actions Matter More Than Words in fight against corruption

The President of Republic of Tanzania Dr. John Pombe Magufuli will inaugurate the 12nd Parliament on November 13, 2020. President Magufuli who was sworn in for a second five years term on November 5 will address the House and deliver his administration focus for coming five years.

When he inaugurated the 11st Parliament after the 2015 General Eletion he vowed to clean the mess within the government including fighting corruption and emblezzment of public funds. Tanzania National Assembly have 393 members in total from 264 constituencies.

Accelerating fighting corruption and emblezzment of public funds require actions more than words. This doesn’t mean that what leaders say doesn’t matter, but despite appearances to the contrary, people tend to pay much closer attention to what leaders do.

When the statements that leaders make about what they value are consistent with their actions and the things they reward, their followers are more willing to engage and treat one another like neighbors and it leads to trust at heart.

Magufuli’s goals and dreams will never happen if he doesn’t take the necessary actions. Nothing will materialize. It is all just up in the clouds and never really becoming part of reality. Words become meaningless when we do nothing. The same goes with our dreams and goals.

The World Bank Group considers corruption a major challenge to its twin goals of ending extreme poverty by 2030 and boosting shared prosperity for the poorest 40 percent of people in developing countries.

Corruption has a disproportionate impact on the poor and most vulnerable, increasing costs and reducing access to services, including health, education and justice. Corruption in the procurement of drugs and medical equipment drives up costs and lead to sub-standard or harmful products.

Corruption erodes trust in government and undermines the social contract as well corruption impedes investment, with consequent effects on growth and jobs. Making inroads against corruption often requires determined efforts to overcome vested interests.

Magufuli’s nicknamed “The Bulldozer” has earned himself credibility and acclaim, both in and outside Tanzania, for his fight against corruption. Freshly Magufuli will continue with the business he started. Many heads of state on Africa continent have vowed to eradicate corruption from their countries yet the vice remains as usual.

Many Tanzanians say they believe in Magufuli and his fight against corruption. Mr. president tries his level best to increase investment in physical capital such as factories, machinery, and roads hence lower the cost of economic activity. Better factories and machinery are more productive than physical labor.

Nevertheless is corruption the single most important reason why many sensible reforms essential for economic development fail in developing economies or does economic development raise demand for fighting corruption?

Although some don’t want the transparency of Magufuli in his actions nonetheless in corruption fight is a perfect action. Transparency is thus associated with the right of the public to know about governmental processes and actions, a norm of both anti-corruption and human rights law.

When citizens are poorly educated, they may be unaware of their rights to duly influence their political leaders (Hors, 2000), so newly elected legislators for a five year term they have responsibilities to ensure their constituencies are aware of the fight, by establishing procedures which citizens can obtain information about the public administration.

Furthermore members of National Assembly must support Mr. President by observe laws that require public officials to declare their assets and interests.

These laws serve two roles. First, they promote transparency and pro-actively identify conflicts of interest. Second, they facilitate detection of corruption when followed by administrative investigation. This is the reason why actions more important than words.

We can make promises all we want, but we have to make sure to deliver it. Actions won’t just back up the commitments we make but it is the final step in completing our plans and goals. Our objective is to fight against corruption and emblezzment of public funds for growth of the nation.

Read More

Mhelamwana amkabidhi kifimbo Mbunge Moshi Mjini

 

Mzee Chifu Omary Athuman Mwariko kwa jina maarufu “Mhelamwana” ni Msanii wa uchongaji vinyago  ambaye pia aliwahi kuchonga fimbo alichokuwa  akikitumia  Hayati Baba wa Taifa Mwalimu Nyerere, maarufu kama ‘Kifimbo cha Mwalimu’.

Chifu Mwariko, jana alimkabidhi fimbo nyingine na kumkabidhi Mbunge mteule wa Jimbo la Moshi Mjini  Priscus Tarimo kama alama ya Uongozi.

Hayati Mwalimu Julius Kambarage Nyerere, ameacha alama  nyingi zinazodumu hadi leo,  moja wapo  ikiwa ni kifimbo  ambacho mara kwa mara alikuwa  akitembea nacho  kiasi cha  kumpa umaarufu  na kikaitwa Kifimbo cha Mwalimu.

Inawezekana  Mwalimu Nyerere alikuwa na vifimbo vingi, alivyokuwa akivitumia , lakini Mzee maarufu wa uchongaji vinyago  na uchoraji Chifu Omary athuman Mwariko kwa jina maarufu  “Mhelamwana” ambaye kwa sasa anaishi maeneo ya Maili sita wilaya ya Hai, mkoani Kilimanjaro.

Mwariko alisema  ameamua kumchongea kifimbo Mbunge  mteule wa Jimbo la Moshi Priscus Tarimo kama heshima ya uongozi kutokana na jimbo hilo kuwa ndani ya upinzani toka mfumo wa vyama vingi kuanzishwa mwaka 1995.

Alisema tangu   kuasisiwa kwa mfumo wa vyama vingi, Jimbo la Moshi mjini,  lilikuwa ngome ya upinzani, ambapo mwaka 1995  hadi 2000, Chama Cha NCCR-Mageuzi  kilianza kulishikilia jimbo hilo.

“Tangu mfumo wa uchaguzi wa vyama vingi  kuanzishwa  hapa nchini Mwaka 1995, Cha cha NCCR-Mageuzi kilichukua jimbo la Moshi mjini kuanzia kipindi cha 1995 hadi 2000 na mwaka 2000 hadi 2020 Chama cha Demokrasia na Maendeleo (Chadema) lilishikilia jimbo hilo kwa vipindi vinne mfululizo,”alisema.

Anafafanua kuwa “Fimbo hii atakuwa akiitumia  kila aendako iwe kwenye Bunge, mikutano yeke na wananchi wa jimbo lake, fimbo hiyo pia itakuwa ikimlinda , popote itakuwa inang’aa, alisema na kuongeza kuwa  fimbo hiyo inajulikana kama “Nyangasi Mwana Mnungu” ikiwa na maana kwamba  Fimbo ya Mungu.

Mwaliko anasema Kila kiongozi ni sharti awe na fimbo ya kuongozea, ameongeza kusema kuwa alimtengenezea Hayati Mwalimu Nyerere fimbo yake ya kwanza wakati akianza uongozi mwaka 1960 na baadaye alimkabidhi fimbo hiyo mwaka 1967 alipotembelea Mjini Moshi mkoani Kilimanjaro.

“Mimi ndiye nina siri ya mti uliotumika kuchongea fimbo hiyo na wala hakuna nguvu za ziada au muujiza kama watu wanavyozusha,”anasema Chifu Mwariko.

Kwa upande wake Mbunge mteule wa Jimbo la Moshi Priscus Tarimo, nimeipokea kwa heshima kubwa sana, fimbo hiyo,

Mwariko alikuwa mgombea mwenzangu, hata kile kifimbo cha Baba wa Taifa Mwalimu Nyerere ni yeye alikitengeneza hivyo na mimi kifimbo hiki ninaamini kitakuwa na Baraka kubwa kwangu katika utendaji kazi wa majumu yangu kwa wananchi.

“Fimbo hii itakuwa na baraka kubwa kwangu itanisaidia kwenye majukumu yangu, nimshukuru sana Chifu Mwariko kwa kunipatia fimbo hii,”alisema.

Aidha Chifu Mwariko amempongeza Rais Mteule Dkt. John pombe magufuli kwa ushindi wa kishindo baada ya kufanyika kwa uchaguzi mkuu wa Oktoba 28 mwaka huu.

Mwenyekiti wa Umoja wa Vijana wa Chama cha Mapinduzi (UVCCM), Kheri James akimnadi mgombea ubunge wa Moshi Mjini Priscus Tarimo (kushooto) wakati wa kampeni za uchaguzi mwaka 2020 ambapo Tarimo alifanikiwa kung'oa kisiki cha upinzani.

Read More

Falsafa ya Stalin na mustakabali wa kumaliza tofauti Jimbo la Tigray, Ethiopia

 
Hali ya wasiwasi imekuwa ikiongezeka kwa muda mrefu na uhusiano baina ya Harakati ya Wananchi ya Ukombozi wa Tigray (TPLF) na Serikali Kuu umezorota kabisa.

Mzozo unaoendelea nchini humo unaonekana kuchukua taswira mpya baada ya matukio ya mashambulizi kadhaa ya viwanja vya ndege pia ufyatuaji wa maroketi katika jimbo jirani na kutua katika mji mkuu wa nchi jirani ya Eritrea yanayoongozwa na TPLF.

TPLF ilitawala Jeshi la Ethiopia na maisha ya kisiasa kwa miongo kadhaa kabla ya Waziri Mkuu Abiy Ahmed Ali kuingia mamlakani mwaka 2018 na kupitisha mageuzi mkubwa.

Hivi karibuni Bunge la Ethiopia lilipitisha kwa wingi wa kura mchakato wa kubadilisha muundo wa nguvu za utekelezaji huko Tigray baada ya kuibuka kwa mapigano baina ya harakati hiyo na wanajeshi wa serikali kuu.

Mnamo mwaka 2019 Abiy alivunja muungano tawala, unaojumuisha vyama vilivyoundwa kwa misingi ya kikabila na kuviunganisha katika chama kimoja cha kitaifa cha Prosperity ambapo TPLF walikataa kujiunga.

Utawala wa Tigray unayona mageuzi ya Abiy kama jaribio la kujenga mfumo wa serikali moja na kuharibu mfumo uliopo sasa wa shirikisho.

Pia kukasirishwa na kile wanachodai kuwa urafiki wa Waziri Mkuu na Rais wa Eritrea Isaias Afwerki “usiokuwa na kanuni”.

Abiy ambaye alishinda tuzo ya amani ya Nobel mwaka 2019 kwa juhudi za kuleta amani kwa kumaliza mzozo wa muda mrefu wa nchi yake na Eritrea, anadai kuwa maofisa wa TPLF wanadharau mamlaka yake.

Abiy aliamuru mashambulio ya kijeshi dhidi yao baada ya kusema kuwa wapiganaji wa TPLF wamevuka “mstari wa mwisho mwekundu” na aliwashutumu viongozi wa kushambulia kambi ya kijeshi ya vikosi vya shirikisho mnamo Novemba 4.

Katibu wa Umoja wa Mataifa Antonio Guterres alitoa ujumbe wake akieleza wasiwasi wake kuhusu matukio ya Tigray huku akitoa wito wa kusitisha mara moja mapigano hayo sambamba na kutoa fursa ya kuanza mazungumzo ya amani ili kupata ufumbuzi wa mzozo huo.

MAPAMBANO YA TIGRAY NA FALSAFA ZA STALIN

Baada ya kifo cha mwanafalsafa wa Urusi Vladimir Lenin mnamo mwaka 1924 kiliwaacha washirika wa Ukomunisti Joseph Stalin, Leon Trotsky na Nikolay Bukharin kama viongozi waliobakia kusimamia falsafa hizo kwa tiketi ya All Russian Communist Party.

Hata hivyo Lenin aliwaonya wanachama wa chama chake kuhusu matarajio aliyonayo Stalin. Stalin akapokea mikoba na anajulikana kutokana na utofauti wake na Lenin katika kuchukua hatua. Stalin aliandika kazi zake ikiwamo ile ya “Voprosy leninizma” (1926; Matatizo ya Falsafa za Lenin).

Kazi hizo zilionyesha mwelekeo mzima wa Stalin katika utawala wake. Stalin alionyesha ni kwa namna gani taifa linatakiwa kuwa.

Mwandishi wa Kitabu kiitwacho “A Political History of the Tigray People’s Liberation Front” na mwanzilishi wa vuguvugu la TPLF Dkt. Aregawi Berhe anasema Stalin aliweka misingi ya taifa kuwa na nguvu kabla halijaondolewa.

Lazima kuwepo na juhudi za makusudi kuhakikisha uimara huo unalindwa “….the state must be strong,” ili kuondoa uwezakano wa maadui wa ujamaa waliopo ndani na nje ya taifa husika.

Dkt. Berhe anasisitiza kuwa TPLF wakati inaanzishwa Februari 18, 1975 ilijikita katika falsafa za Stalin ambaye alipokea mikoba ya watangulizi wake Lenin na Karl Marx hususani katika kipengele cha kujitawala (self-determination).

Katika manifesto (mwongozo) ya TPLF ya mwaka 1976 inasisitiza kuhusu kujitawala. Hata hivyo Dkt. Berhe anasema, “kujitawala kwa TPLF kulikuwa na maana ya kuwa na eneo la binafsi la utawala katika Ethiopia na eneo hilo ni Tigrai ambalo litakuwa na kidemokrasia.”

Dkt. Berhe anasisitiza kuwa kinachoendelea kwa sasa katika Tigray ni kutokana na kuathiriwa na misimamo ya Stalin ya kutaka kujitawala kwa misingi ya ukabila (ethnicity), “Ukabila umekuwa ni itikadi ya kitaifa na imeshika hatamu. Hivyo TPLF wanaona wao wana haja ya kuiunda upya Ethiopia na kuyaunganisha makundi mengine ya kikabila ambayo yameonekana kutokuwa na nguvu kwa miongo kadhaa.”

Hata hivyo msimamo huo wa Dkt. Berhe unaopingwa na wanataaluma wengine Dereje Feyisa na Prof Jon Abbink ambao wote kwa pamoja wanadai kuwa Ethiopia ina makundi madogo madogo ya kikabila ambayo yamekuwa yakijikusanya ili yajitawale.

Wanataalamu hao wanaongeza kwamba kiu ya makundi hayo kutaka kujitawala yatasababisha kujiondoa (seccession) na kujitenga na mfumo wa kisiasa uliopo sasa kama Tigray walivyo kwa ajili ya kutafuta namna ya kushika hatamu katika taifa hilo lenye historia kubwa barani Afrika.

TPLF, harakati hiyo imekuwa ikifahamika na watu wa Tigrai wanaopatikana Kaskazini Magharibi mwa Ethiopia kama Wayane.

Tangu kuanzishwa kwake mnamo mwaka 1975 ndani ya miaka 16 ya mwanzo TPLF ilikuwa na wanaume wengi ambao walijiunga na kulifanya kuwa kundi kubwa la harakati nchini humo.

Ujio wa TPLF uliyaibua makundi mengine ya muungano kama EPRDF ambalo lilishika taifa hilo kutoka mwaka 1989 hadi 2018.

Itakumbukwa kwa msaada wa harakati ya ukombozi ya Eritrea (EPLF), EPRDF ililivamia na kuliweka chini ya utawala wake kundi la PDRE, hatua ambayo iliunda serikali mpya kutoka Mei 28, 1991 nchini Ethiopia hadi ambapo uundwaji wa chama kipya cha Kitaifa cha Prosperity kilipoundwa mnamo mwaka 2019. TPLF ilikataa kujiunga katika chama hicho kipya ambacho hadi sasa kimedumu takribani mwaka mmoja.

Aidha Clapham katika maandiko yake (Clapham 2002:38) kuhusu hali ya kisiasa nchini Ethiopia anasema, “Historia ya Ethiopia…imejikita hivyo kuwa historia ya taifa, na imekuwa ikionyesha kupanda na kushuka kwa kile kinachoonekana uundwaji wa mamlaka za kisiasa.”

Hali hiyo imekuwa ikizidisha shauku ya kila kundi la watu wenye itikadi zinazofanana za kikabila kutaka kujitawala hivyo kuleta ugumu kwa viongozi wa serikali kuu ya Ethiopia kutatua mizozo hiyo kutokana na kuathiriwa na falsafa za Stalin na historia ya taifa hilo kwa ujumla.

Kulingana na Harold G. Marcus katika kitabu chake cha ‘A History of Ethiopia’ uk. 222 anaandika kuwa Ethiopia ilikuwa na majimbo 14 kabla ya mwaka 1991 ambayo ni Eritrea, Gonder, Tigray, Welo, Gojam, Welega, Shewa, Arsi, Ilubabor, Kefa, GamoGofa, Harerge, Bale na Sidamo.

Aidha Shirika la Maendeleo la Umoja wa Mataifa (UNDP) mnamo mwaka 1996 katika maandiko yake ‘Emergency Unit for Ethiopia’ liliandika uwepo wa majimbo tisa (9) mapya ambayo ni Tigray, Beni Shangul, Amhara, Afar, Harar, Oromya, Somali, Gambela na Southern Region.

Dkt. Berhe anasema shinikizo kutoka nje ya mipaka ya Ethiopia limekuwa kubwa hususani namna harakati ya wananchi ya Ukombozi wa Eritrea (EPLF) ambayo ilizaa taifa hilo la Eritrea ambalo zamani lilikuwa mojawapo ya majimbo ya Ethiopia.

“EPLF imekuwa ikitoa shinikizo kubwa kwa TPLF kutaka kujitenga,” anasema Dkt. Berhe.

Hata hivyo anasisitiza kuwa hakuna shaka kuwa mashinikizo ya nje yamekuwa kiungo muhimu katika migogoro nchini Ethiopia na maeneo ya jirani.

“Tunahitaji kufanya upembuzi kama matokeo ya mashinikizo hayo ya nje tunaweza kuyatumia kwa namna chanya kwa ajili ya kuzuia vita vya wenyewe kwa wenyewe na machafuko ya kisiasa badala ya kuendelea kwa migogoro isiyoisha ya kikabila,” anaongeza Dkt. Berhe

Makala haya yametayarishwa na Jabir Johnson kwa msaada wa vitabu, mitandao ya kimataifa na mashirika ya habari.

Read More